Όταν θέλουμε να ξεκινήσουμε μια αλλαγή στη διατροφή μας είναι σημαντικό να εντοπίσουμε τι διατροφή μας ταιριάζει και πού πρέπει να δώσουμε σημασία, ώστε να έχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, το οποίο θα είναι μακροπρόθεσμο. Ας δούμε πού έχει νόημα να εστιάσουν κάποια άτομα σύμφωνα με τους στόχους τους.
1. Μικρή απώλεια βάρους για αισθητικούς λόγους
Προτείνεται να σχεδιαστεί ένα υποθερμιδικό πλάνο διατροφής, το οποίο θα ταιριάζει με τις συνήθειες του ατόμου και θα περιέχει θρεπτικά και νόστιμα φαγητά, ώστε να είναι πιο εύκολο να ακολουθηθεί. Η απώλεια βάρους γίνεται με παράλληλη μέριμνα για την υγεία. Διερευνούμε αν χρειάζεται να γίνει κάποια επιπλέον αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες που θα ήταν χρήσιμη για τη ζωή του ατόμου γενικότερα. Συνήθως οι συναντήσεις μας είναι ανά δύο εβδομάδες. Η μικρή απώλεια βάρους για αισθητικούς λόγους μπορεί να γίνει σε διάστημα 2-3 μηνών. Στη συνέχεια, δίνεται πλάνο διατροφής συντήρησης του νέου βάρους μαζί με χρήσιμες συμβουλές.
Να θυμάστε: Αν έχετε φυσιολογικό βάρος σύμφωνα με τον ΔΜΣ (δείκτη μάζας σώματος), τότε η απώλεια βάρους για αισθητικούς λόγους δεν είναι κάτι το απαραίτητο και το κάνουμε γιατί το προτιμάτε, γι’ αυτό και η διαδικασία είναι ευχάριστη. Σε κάθε περίπτωση, τα σώματά μας αρκεί να είναι λειτουργικά και υγιή, όλα τα υπόλοιπα έχουν καθαρά να κάνουν με τη διάθεσή και το γούστο μας.
2. Μεγάλη απώλεια βάρους λόγω παχυσαρκίας
Διατροφική παρέμβαση η οποία γίνεται αν χρειάζεται μεγάλη απώλεια βάρους λόγω παχυσαρκίας. Υπάρχουν δύο δρόμοι να ακολουθήσει κανείς και αυτοί είναι οι εξής: 1. Υποθερμιδικό πλάνο διατροφής με παράλληλη συμβουλευτική ή 2. Πλάνο στοχοθεσίας με παράλληλη συμβουλευτική. Η επιλογή εξαρτάται από το άτομο και το αν θα ακολουθήσει ένα πιο αυστηρό πλάνο για απώλεια του βάρους ή θα επιλέξουμε να δουλέψει κυρίως με αλλαγή διατροφικών συνηθειών. Οι συναντήσεις μας είναι ανά μία ή δύο εβδομάδες, σύμφωνα με τις ανάγκες. Ανάλογα την απώλεια βάρους που χρειάζεται να πετύχουμε, η παρέμβαση μπορεί να πάρει από 6 μήνες έως και αρκετό καιρό. Μετά το πέρας της παρέμβασης είναι σημαντική η επανεξέταση (follow-ups) ανά ορισμένα χρονικά διαστήματα, ώστε να αντιμετωπίζονται τυχόν δυσκολίες που συναντά το άτομο.
Να θυμάστε: Η παχυσαρκία αποτελεί μια νόσο, δεν είναι αισθητικό ζήτημα ή κάτι που σχετίζεται με τον χαρακτήρα. Προετοιμαστείτε να το αγκαλιάσετε, όπως κάνει ένας άνθρωπος με μια χρόνια ασθένεια. Μείνετε μακριά από «δίαιτες αστραπή» και από πλάνα διατροφής που έχουν στόχο την αισθητική. Μεγάλο κομμάτι της παρέμβασης στηρίζεται στην εκπαίδευση, οπότε να είστε έτοιμοι να μάθετε πράγματα και να δοκιμάσετε να τα εφαρμόσετε. Τέλος, λόγω της χρόνιας φύσης της παχυσαρκίας, καλό είναι να έχετε στο μυαλό σας ότι θα χρειαστείτε σε διαφορετικά σημεία ξανά τη βοήθεια του διαιτολόγου σας (όπως λέω συχνά «θα με παντρευτείτε»!)
3. Αθλητική διατροφή
“Coaching” που πάει να πετύχει τη βέλτιστη αθλητική απόδοση. Καθώς οι ανάγκες της προπόνησης είναι απαιτητικές, χρειάζεται να ακολουθούμε ένα ζυγισμένο πλάνο διατροφής, δηλαδή να έχει αρκετή λεπτομέρεια, ώστε να καλύπτονται ανάγκες σε μάκρο- και μικρο- συστατικά. Ακόμα, διερευνούμε αν χρειάζονται συμπληρώματα διατροφής, ορίζουμε τις ανάγκες ενυδάτωσης και τον χρόνο των γευμάτων. Μπορεί η παρέμβαση να στοχεύει σε μείωση λίπους, αύξηση μυικής μάζας, βελτίωση της απόδοσης, κ.α., παράλληλα με διατήρηση της υγείας και ορμονικής ισορροπίας για τις γυναίκες. Η διατροφική παρέμβαση εξαρτάται από το άθλημα και τους στόχους. Οι συναντήσεις μας γίνονται ανά δύο εβδομάδες. Σχεδιάζεται ειδικό πλάνο όταν έχουμε επικείμενο σημαντικό γεγονός, όπως αγώνα.
Να θυμάστε: Ένα κατάλληλα σχεδιασμένο πλάνο διατροφής είναι απαραίτητο για να υποστηρίξει τα άτομα που αθλούνται στο έργο τους. Η σύσταση του σώματος είναι κριτικής σημασίας για πολλά αθλήματα. Τα άτομα που αθλούνται θα πρέπει να δίνουν βάση στην ποιότητα και, φυσικά, την καλή σχέση με το φαγητό, ζητήματα τα οποία δουλεύονται κατά τις συνεδρίες.
4. Αποκατάσταση της σχέσης με τη διατροφή
Η συνεδρία μας γίνεται ανά μία ή δύο εβδομάδες και έχει στόχο την εκπαίδευση πάνω στη διατροφή και την αποκατάσταση της σχέσης με τα τρόφιμα. Οι συνεδρίες μπορεί να διαρκέσουν αρκετό καιρό και ενδέχεται να χρειαστεί να συνεργαστείτε και με άλλους επαγγελματίες υγείας. Το πλάνο διατροφής είναι εξατομικευμένο και πάντοτε αποφασίζουμε παρέα τι βήματα θα κάνουμε και τι τακτικές θα ακολουθήσουμε. Το ημερολόγιο καταγραφής τροφίμων αποτελεί ένα ακόμα χρήσιμο εργαλείο στα χέρια μας. Ο κύριος στόχος μας σε πρώτη φάση είναι ένας: να χτίσουμε μια ειλικρινή σχέση εμπιστοσύνης, που θα ενδυναμώσει τη συνεργασία μας και θα σας βοηθήσει να αποκαταστήσετε τη σχέση με τη διατροφή σας.
Να θυμάστε: Δεν χρειάζεται να αφήνετε τον χρόνο να περνάει, δεν χρειάζεται να συνεχίσετε να «πνίγεστε» μέσα σε αυτήν την κατάσταση. Επίσης, δεν είστε μόνοι. Εμπιστευτείτε τα άτομα που είναι κατάλληλα εκπαιδευμένα για να σας βοηθήσουν με τη διατροφή σας.
5. Διατροφή στην ασθένεια
Διατροφή σχεδιασμένη για την αντιμετώπιση ή διαχείριση της ασθένειας που έχετε. Σε αντίθεση με πολλούς επαγγελματίες υγείας, η δικιά μου βασική μέριμνα σε αυτήν την περίπτωση είναι η βελτιστοποίηση της ποιότητας ζωής. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι δεν θα σας υποβάλλω σε κάποιο υπερβολικά αυστηρό πλάνο διατροφής, εάν βλέπουμε ότι αντιβαίνει στην ποιότητα της ζωής σας. Γίνεται διατροφική συμβουλευτική σύμφωνα με την ασθένεια που έχετε.
Να θυμάστε: Η υγεία και η ασθένεια αποτελούν με ισάξιο τρόπο εκφάνσεις της ίδιας της ζωής. Το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να αποδεχτούμε την ασθένειά μας, να την αγκαλιάσουμε και να μας φροντίσουμε με όσα μέσα έχουμε διαθέσιμα, στην προκειμένη, την ισορροπημένη διατροφή.
Αυτά ήταν κάποια παραδείγματα για να γίνει περισσότερο κατανοητό το πώς ξεκινάμε μια διατροφική παρέμβαση που θα έχει ουσιαστικό αποτέλεσμα. Πολλά από τα παραπάνω μπορεί να συνυπάρχουν σε ένα άτομο ή μπορεί να υπάρχουν και άλλα ζητήματα που δεν αναφέρονται στο παρόν άρθρο. Σε κάθε περίπτωση, αξίζει να εστιάσουμε στη διατροφή μας. Αν θέλετε μια πιο εξατομικευμένη προσέγγιση, μη διστάσετε να με καλέσετε.