Λογικά, έχετε ακούσει πολλές φορές για την επιβλαβή επίδραση του καπνίσματος στην υγεία. Γνωρίζατε ότι το κάπνισμα σχετίζεται με δυσμηνόρροια, δηλαδή ισχυρούς πόνους περιόδου; Διαβάστε το άρθρο για να μάθετε περισσότερα.

Το κάπνισμα είναι παράγοντας κινδύνου για δυσμηνόρροια

Ο παράγοντας κινδύνου είναι ένα περιβαλλοντικό, χημικό, ψυχολογικό, γενετικό ή φυσιολογικό στοιχείο που προδιαθέτει ένα άτομο να αναπτύξει μια ασθένεια.

Η πρωτοπαθής δυσμηνόρροια είναι οι δυνατές, επώδυνες κράμπες που προέρχονται από τη μήτρα και εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της εμμηνορρυσίας, δηλαδή της περιόδου. Δεν υπάρχει κάποια παθολογική αιτία που προκαλεί την πρωτοπαθή δυσμηνόρροια, δηλαδή δεν οφείλεται σε κάποια ασθένεια, όπως ενδομητρίωση, ινομυώματα, φλεγμονώδη νόσο της πυέλου, κ.α.

Προοπτική μελέτη που έγινε σε δείγμα 9067 Αυστραλών γυναικών εξέτασε την επίδραση του καπνίσματος στη δυσμηνόρροια. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι καπνίστριες είχαν μεγαλύτερο κίνδυνο να έχουν συμπτώματα δυσμηνόρροιας σε σχέση με τις μη καπνίστριες. Μάλιστα, οι γυναίκες που είχαν ξεκινήσει το κάπνισμα πριν τα 13 τους χρόνια είχαν 60% υψηλότερο κίνδυνο για δυσμηνόρροια. Επιπλέον, οι καπνίστριες είχαν μεγαλύτερο κίνδυνο να έχουν πόνο υψηλής έντασης για περισσότερες από 2 ημέρες της περιόδου.

Γιατί το κάπνισμα χειροτερεύει τους πόνους της περιόδου;

Από τις μελέτες που αναφέρθηκαν, τόσο η ηλικία έναρξης του καπνίσματος, όσο και ο συνδυασμός της με την εμμηναρχή- δηλαδή το χρονικό διάστημα που ήρθε η πρώτη περίοδος- επηρεάζουν την εμφάνιση δυσμηνόρροιας. Γιατί, όμως, συμβαίνει αυτό;

Γυναίκες που καπνίζουν περισσότερα χρόνια έχουν εκτεθεί στις βλαβερές επιπτώσεις του καπνού για περισσότερο καιρό. Όσο για τις γυναίκες που ξεκίνησαν να καπνίζουν στην εφηβεία, κοντά στην ηλικία εμμηναρχής, υπάρχει η υπόθεση ότι το κάπνισμα πριν την εμμηναρχή ενδέχεται να έχει σημαντικότερη επίδραση στο ενδοκρινικό σύστημα, καθώς πολλές φυσιολογικές και ενδοκρινικές αλλαγές που απαιτούνται για την ωρίμανση πραγματοποιούνται αυτή τη χρονική περίοδο.

Σχετικά με τον τρόπο που επιδρά το κάπνισμα στη δυσμηνόρροια έχουν γίνει διάφορες υποθέσεις.

• Ο καπνός του τσιγάρου προκαλεί αγγειοσυστολή, η οποία μειώνει την αιματική ροή στο ενδομήτριο και μπορεί δυνητικά να προκαλέσει δυσμηνόρροια.
• Το κάπνισμα επιδρά άμεσα στον ενδοκρινικό έλεγχο της εμμήνου ρύσης, καθώς έχει συσχετιστεί με άλλα προβλήματα της περιόδου, όπως η μεγάλη διάρκειά της, η οποία αποτελεί παράγοντα κινδύνου για δυσμηνόρροια.
• Το κάπνισμα επιδρά στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Το κεντρικό νευρικό σύστημα επηρεάζει τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον πόνο και την ένταση του πόνου. Ενδέχεται να υπάρχουν ψυχολογικές διαφορές που οδηγούν σε διαφορετική αντίληψη ανάμεσα σε καπνίστριες και μη καπνίστριες.

Μπορώ να μειώσω το κάπνισμα για να απαλλαγώ από τους πόνους περιόδου;

Σχετικά με τον αριθμό των τσιγάρων, μελέτη ασθενών-μαρτύρων έδειξε ότι ακόμα και ένα τσιγάρο την ημέρα μπορεί να αποτελέσει παράγοντα κινδύνου για δυσμηνόρροια. Από άλλη μελέτη ασθενών-μαρτύρων φάνηκε ότι οι γυναίκες με δυσμηνόρροια ήταν παθητικές καπνίστριες περισσότερο συχνά, δηλαδή ακόμα και το παθητικό κάπνισμα επιβαρύνει τους πόνους περιόδου.

Τι άλλο μπορώ να κάνω για να απαλλαγώ από τη δυσμηνόρροια;

Υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που οδηγούν σε δυσμηνόρροια και είναι στο χέρι μας να τροποποιήσουμε. Συγκεκριμένα, πέρα από την διακοπή καπνίσματος, μπορούμε να προσέξουμε τη διατροφή και να εντάξουμε την άσκηση στην καθημερινότητά μας.

Τα συστατικά της τροφής δρουν στο σώμα, ώστε να αυξάνουν ή να μειώνουν τους πόνους της περιόδου, μέσα από διάφορους μηχανισμούς και μονοπάτια (π.χ. φλεγμονή, προσταγλανδίνες, ανοχή στον πόνο, ορμόνες). Έτσι, η πρόσληψη συστατικών και τροφίμων έχει φανεί ότι μπορεί να επηρεάσει με θετικό ή αρνητικό τρόπο την πρωτοπαθή δυσμηνόρροια. Δείτε πώς η διατροφή επηρεάζει τη δυσμηνόρροια στα παρακάτω άρθρα:

5 πράγματα για τη διατροφή και τους πόνους της περιόδου

Δύο καμπύλες για να εκτιμήσεις τις καμπύλες σου!

Διατροφή και Πρωτοπαθής Δυσμηνόρροια (μετάβαση σε omgyno.gr)

Πρωινό γεύμα: Πόσο σημαντικό είναι για τις γυναίκες; (μετάβαση σε gazzetta.gr)

Βιβλιογραφία

Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Σχολή επιστημών υγείας και αγωγής, Τμήμα επιστήμης Διαιτολογίας-Διατροφής, Μαγδαληνού Α. «Μελέτη της σχέσης μεταξύ των διατροφικών συνηθειών και της πρωτοπαθούς δυσμηνόρροιας σε δείγμα νεαρών γυναικών». [Πτυχιακή εργασία]. Αθήνα: Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, 2019.