Τι είναι το binge eating ή, αλλιώς, διαταραχή επεισοδιακής υπερφαγίας;

Η διαταραχή επεισοδιακής υπερφαγίας (Binge Eating Disorder) είναι μια σοβαρή, απειλητική για τη ζωή, μα θεραπεύσιμη διατροφική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενα επεισόδια κατανάλωσης πολύ μεγάλων ποσοτήτων φαγητού σε μικρό χρόνο, τα οποία συνοδεύονται από αίσθημα δυσφορίας, απώλεια του ελέγχου, αγωνία και ενοχές μετά το συμβάν. Η διαταραχή επεισοδιακής υπερφαγίας διαφέρει από την ψυχογενή βουλιμία, καθώς τα άτομα δεν χρησιμοποιούν αντισταθμιστικά μέτρα, όπως κάθαρση, ως απάντηση στο εκάστοτε γεγονός.

Πώς γίνεται η διάγνωση της διαταραχής επεισοδιακής υπερφαγίας; 

• Υπάρχουν επαναλαμβανόμενα επεισόδια υπερφαγίας. Το άτομο θα καταλάβει ότι έχει ένα επεισόδιο από τα εξής δύο χαρακτηριστικά. Πρώτον, σε μια διακριτή χρονική περίοδο, για παράδειγμα μέσα σε 2 ώρες, καταναλώνει ποσότητα τροφής που είναι σίγουρα μεγαλύτερη από αυτήν που θα έτρωγαν οι περισσότεροι άνθρωποι αν βρίσκονταν σε αντίστοιχες συνθήκες και σε αυτόν τον χρόνο. Δεύτερον, έχει την αίσθηση ότι χάνει τον έλεγχο στο φαγητό κατά τη διάρκεια του επεισοδίου, δηλαδή νιώθει ότι δεν μπορεί να σταματήσει να τρώει ή δεν μπορεί να ελέγξει το πόσο τρώει. 
• Tα επεισόδια υπερφαγίας σχετίζονται με τρία ή περισσότερα από τα παρακάτω: 1) Το άτομο τρώει πολύ πιο γρήγορα από το κανονικό, 2) Τρώει μέχρι να αισθανθεί άβολα ή «να σκάσει», 3) Τρώει μεγάλη ποσότητα φαγητού, παρόλο που δεν πεινάει, 4) Τρώει μόνο του, επειδή ντρέπεται για την πράξη του, 5) Κυριεύεται από αρνητικά για τον εαυτό του συναισθήματα, όπως αηδία, στενοχώρια και ενοχές, αφού γίνει το επεισόδιο. 
• Το άτομο αισθάνεται δυσφορία σε σχέση με αυτό που του συμβαίνει, δηλαδή δεν του αρέσει αυτή η κατάσταση. 
• Η υπερφαγία συμβαίνει τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα για τουλάχιστον 3 μήνες, κατά μέσο όρο.
• Τα επεισόδια δεν συνοδεύονται από αντισταθμιστικές συμπεριφορές όπως συμβαίνει στη ψυχογενή βουλιμία και δεν εμφανίζεται αποκλειστικά κατά τη διάρκεια της ψυχογενούς βουλιμίας ή ανορεξίας.

Τι κινδύνους έχει το binge eating για την υγεία μας; 

Το binge eating έχει κινδύνους για την υγεία μας. Η παχυσαρκία, το κοινωνικό στίγμα του σωματικού βάρους, το βάρος γιο-γιο, δηλαδή που ανεβοκατεβαίνει, οι στομαχικές ενοχλήσεις είναι μερικοί από αυτούς. 

Πόσο συχνή είναι η διαταραχή επεισοδιακής υπερφαγίας; 

Τα δεδομένα που μελετούν τον επιπολασμό της διαταραχής επεισοδιακής υπερφαγίας δεν είναι πολλά, οπότε δεν είναι δυνατόν να εξάγουμε ακριβή συμπεράσματα. Μία μελέτη, έδειξε ότι 0,2%-3,5% των γυναικών και 0,9%-2,0% των ανδρών θα αναπτύξουν διαταραχή επεισοδιακής υπερφαγίας. Παράλληλα, εκτιμάται ότι μόλις 28,4% των ατόμων με τρέχουσα διαταραχή επεισοδιακής υπερφαγίας  λαμβάνει θεραπεία. Το binge eating φαίνεται ότι συνήθως ξεκινά στα τέλη της εφηβείας ή στα πρώτα χρόνια της ενηλικίωσης, όμως μπορεί να εμφανιστεί και σε μικρότερα παιδιά ή μεγαλύτερους ενήλικες.  Το 60% των ατόμων είναι γυναίκες. Τα 2/3 των ατόμων που έχουν την διαταραχή, έχουν παχυσαρκία, όμως, γενικά φαίνεται ότι μπορεί να έχουν οποιοδήποτε βάρος. 

Ποια σημεία και συμπτώματα είναι προειδοποιητικά για διαταραχή επεισοδιακής υπερφαγίας;

Ας δούμε ποια είναι τα σημεία και συμπτώματα που είναι προειδοποιητικά για διαταραχή επεισοδιακής υπερφαγίας. Πρώτα πρώτα, μπορεί να υπάρχουν αλλαγές στην συμπεριφορά. Το άτομο ίσως αποσύρεται από τις συνηθισμένες παρέες του ή δραστηριότητες που αγαπά να κάνει. Επιλέγει να τρώει μόνο του και δείχνει να αισθάνεται άβολα να φάει σε δημόσιο χώρο ή μπροστά σε άλλους. Παράλληλα, υπάρχουν και αλλαγές στη διατροφή. Για παράδειγμα, παρατηρούμε να λείπουν μεγάλες ποσότητες τροφής ή βρίσκουμε πολλές άδειες συσκευασίες τροφίμων. Ένα άτομο που ακολουθεί δίαιτες που είναι στην μόδα ή ακολουθεί δίαιτα συχνά ή τείνει να αποκλείει ολόκληρες ομάδες από τη διατροφή του μπορεί να αντιμετωπίζει διαταραχή επεισοδιακής υπερφαγίας. Μπορεί, ακόμα, να τρώει εντελώς απρογραμμάτιστα, να παραλείπει γεύματα ή στα κανονικά γεύματα να τρώει μικρές μερίδες φαγητού. Τέλος, εκδηλώνει μεγάλη ανησυχία για το σωματικό βάρος και το σχήμα του σώματος ή ελέγχει συχνά στον καθρέφτη για να εντοπίσει «ψεγάδια» στο σώμα.

Υπάρχει το ενδεχόμενο να έχουμε παρατηρήσει κάτι από τα παραπάνω σε ένα κοντινό μας πρόσωπο. Αρχικά, θυμόμαστε ότι κάθε άνθρωπος έχει ο ίδιος τον λόγο για τη ζωή του και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να παρεμβαίνουμε με άγαρμπο τρόπο, ακόμα και αν έχουμε τις καλύτερες προθέσεις. Σεβόμαστε τον χώρο του καθενός και, αν νιώθουμε ότι θα έπρεπε κάπως να παρέμβουμε, αλλά δεν ξέρουμε πώς, επικοινωνούμε με έναν ειδικό για να μας κατευθύνει. Αν εντοπίζουμε σημεία binge eating στον εαυτό μας, καλό είναι να συμβουλευτούμε ειδικό. Η διαταραχή επεισοδιακής υπερφαγίας είναι το σύμπτωμα και όχι η αιτία στο πρόβλημά μας. Ξεκινώντας την αναζήτησή μας με την κατάλληλη κατεύθυνση μπορούμε να διορθώσουμε αυτά που πραγματικά μας απασχολούν και να βελτιώσουμε τη σχέση μας με τη διατροφή και το σώμα μας.